Publikacja w numerze 2015 (41)
Autor Ks. dr Piotr Górecki
Streszczenie
Rok 2015, na mocy decyzji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, ustanowiono m.in. Rokiem Jana Długosza. W podjętej 5 grudnia 2014 r. uchwale przypomniano, że jest on uważany za ojca polskiej historiografii i heraldyki, twórcę największego dzieła opisującego dzieje państwa polskiego: Roczniki, czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Zwrócono także uwagę na szczególne znaczenie jego dzieł dla polskiego dziedzictwa kulturowego. Przeżywana rocznica 600 lat od urodzin wybitnego kronikarza jest dobrą okazją, aby przywołać w pamięci osobę wielkiego formatu, zaangażowanego syna Kościoła, dyplomatę i mediatora, wychowawcę dzieci królewskich, przyszłych królów Polski i wybitnego kronikarza, epigona średniowiecznej sztuki kronikarskiej wkraczającego w nowy okres humanizmu. Autor w artykule skrótowo przybliża sylwetkę ks. Jana Długosza, podając najważniejsze fakty z jego biografii. W sposób syntetyczny zestawia bibliografię podmiotową krakowskiego dziejopisarza. Jednocześnie dokonuje ich klasyfikacji na dzieła związane z posługą na rzecz Kościoła i administracją dóbr biskupich, dzieła heraldyczne, żywoty świętych polskich. Wreszcie przybliża genezę powstania i układ Roczników, najważniejszego dzieło krakowskiego dziejopisarza. W sposób syntetyczny podaje późniejsze wydania dzieł Długosza, szczególnie efekt wieloletnich prac przedwojennego środowiska krakowskiego i powojennej edycji wszystkich dzieł związanych z 500. rocznicą śmierci dziejopisarza.
Słowa kluczowe: Jan Długosz, historia Polski, dziejopisarstwo średniowieczne, kronikarstwo, bibliografia podmiotowa, diecezja krakowska, hagiografia polska, geografia polska, heraldyka polska
Abstract
The year 2015 has been established the Year of Jan Długosz under the decision of the Sejm (the lower chamber of the parliament) of the Republic of Poland. The resolution of 5th December 2014 reminds that he is considered to be the father of Polish historiography and heraldry, the creator of the largest work describing history of the Polish state: Roczniki, czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (Annals, or the Chronicles of the Famous Kingdom of Poland). In the resolution, attention was also drawn to special significance of his works for Polish cultural heritage. The 600th anniversary of birth of the famous chronicler is a good occasion to recall a person of a great stature, a committed son of the Church, a diplomat and a mediator, a tutor of royal children, future kings of Poland and an eminent chronicler, an epigone of the medieval art of chronicle writing who entered the new period of humanism. The author of this paper briefly presents a profile of rev. Jan Długosz by giving the most important facts from his biography. The bibliography of primary source works of the Cracow historiographer is collated synthetically. At the same time classification of the above mentioned sources into works connected with the ministry for the Church and management of bishop’s estates, heraldry works and the lives of the Polish saints is performed. Finally, the origin and layout of the Annals, the most important work of the Cracow historiographer, is presented. The later editions of works of Długosz are synthetically presented, in particular the effect of long-standing work of the pre-war Cracow circle and post-war edition of all works connected with the 500th anniversary of death of the historiographer.
Keywords: Jan Długosz, history of Poland, medieval historiography, chronicle writing, primary source bibliography, diocese of Cracow, Polish hagiography, Polish geography, Polish heraldry